resim çizmek caiz mi ne demek?

Resim Çizmek Caiz Mi? İslam'da Resim ve Heykel Tartışmaları

İslam dünyasında resim ve heykel yapımının hükmü, tarih boyunca farklı yorumlara ve tartışmalara konu olmuştur. Bu tartışmaların temelinde, İslam'ın tevhid inancı ve putperestliğe karşı aldığı tavır yatmaktadır.

Tarihsel Arka Plan

İslam'ın doğuşundan önce Arap Yarımadası'nda putperestlik yaygındı. Kabe'de ve diğer tapınaklarda çeşitli tanrı ve tanrıçaların heykelleri bulunmaktaydı. İslam, bu putperestliği kesin bir şekilde reddetti ve tek tanrı inancını (tevhid) esas aldı. Bu nedenle, İslam'ın ilk dönemlerinde, putperestliğe dönüşü engelleyici tedbirler alınması gerektiği düşünülmüştür.

Kur'an-ı Kerim'de Resim ve Heykel

Kur'an-ı Kerim'de resim ve heykel yapımını doğrudan yasaklayan açık bir ifade bulunmamaktadır. Ancak, bazı ayetlerde putperestlik ve putlara tapınmanın kötülüğü vurgulanmaktadır. Örneğin:

• Maide Suresi, 90. Ayet: "Ey iman edenler! Şarap, kumar, dikili taşlar (putlar) ve fal okları şeytan işi iğrenç şeylerdir. Bunlardan kaçının ki kurtuluşa eresiniz."

Bu tür ayetler, bazı İslam alimlerinin resim ve heykel yapımının haram olduğu yönünde görüş bildirmesine neden olmuştur. Ancak, diğer alimler bu ayetlerin genel olarak putperestliğe yönelik olduğunu ve resim ve heykel yapımının amacına bağlı olarak farklı hükümler alabileceğini savunmuşlardır.

Hadislerde Resim ve Heykel

Hadis kaynaklarında, resim ve heykel yapımıyla ilgili farklı rivayetler bulunmaktadır. Bazı hadislerde, canlı varlıkların resmini yapanların kıyamet gününde azap göreceği, onlara hayat verme emri verileceği ifade edilmektedir. Bu hadisler, bazı alimler tarafından resim ve heykel yapımının haram olduğuna dair delil olarak kabul edilmektedir.

Örneğin:

• Buhari, Libas, 89: "Şüphesiz, kıyamet gününde insanların en şiddetli azaba uğrayacak olanları, resim yapanlardır."

Ancak, diğer hadislerde, Hz. Muhammed'in (sav) üzerinde resimler bulunan bir örtüyü kullandığı, çocukların oyuncak bebeklerle oynadığı ve mescitlerde bitki ve geometrik desenler bulunduğu rivayet edilmektedir. Bu hadisler, resim ve heykel yapımının mutlak olarak yasaklanmadığına dair bir işaret olarak yorumlanmaktadır.

İslam Alimlerinin Görüşleri

İslam alimlerinin resim ve heykel yapımı konusundaki görüşleri genel olarak üç farklı grupta toplanabilir:

1. Haram Görenler: Bu görüşü savunan alimler, canlı varlıkların resim ve heykellerini yapmanın kesinlikle haram olduğunu savunurlar. Onlara göre, bu tür resimler ve heykeller putperestliğe yol açabilir ve Allah'ın yaratma sıfatına ortaklık anlamına gelebilir. Bu görüş, özellikle Hanbeli mezhebi alimleri arasında yaygındır.
2. Mekruh Görenler: Bu görüşü savunan alimler, canlı varlıkların resim ve heykellerini yapmanın haram olmasa da mekruh (hoş karşılanmayan) olduğunu savunurlar. Onlara göre, bu tür resimler ve heykeller putperestliğe yol açma potansiyeli taşır ve Müslümanların bu tür faaliyetlerden uzak durması daha iyidir.
3. Caiz Görenler: Bu görüşü savunan alimler, canlı varlıkların resim ve heykellerini yapmanın caiz olduğunu savunurlar. Onlara göre, bu tür resimler ve heykeller putperestlik amacı taşımadığı ve İslam'ın temel prensiplerine aykırı olmadığı sürece serbesttir. Bu görüş, özellikle Hanefi mezhebi alimleri arasında yaygındır. Caiz görenler şu şartları öne sürerler:
   • Resim ve heykellerin putperestlik amacı taşımaması
   • Resim ve heykellerin İslam ahlakına uygun olması
   • Resim ve heykellerin ibadet amacı taşımaması
   • Resim ve heykellerin fitneye yol açmaması

Günümüzdeki Uygulamalar

Günümüzde, İslam dünyasında resim ve heykel yapımı konusunda farklı uygulamalar görülmektedir. Bazı ülkelerde canlı varlıkların resim ve heykelleri tamamen yasakken, bazı ülkelerde ise sanat galerileri ve müzeler bulunmaktadır. Özellikle İslam sanatında, bitki, geometrik ve yazı desenleri yaygın olarak kullanılmaktadır. Hat sanatı, İslam dünyasında önemli bir sanat dalıdır ve Kur'an ayetleri ve diğer dini metinler estetik bir şekilde yazılarak resmedilir. Fotoğraf da aynı şekilde değerlendirilir ve genellikle caiz görülür.

Sonuç

Resim ve heykel yapımının İslam'daki hükmü, karmaşık ve tartışmalı bir konudur. Farklı İslam alimlerinin farklı görüşleri bulunmaktadır. Müslümanların, bu konuda kendi vicdanlarına ve inançlarına uygun olan görüşü benimsemeleri ve bu konuyu tartışırken saygılı ve hoşgörülü olmaları önemlidir. Önemli olan niyetin doğruluğu ve resim veya heykelin İslam'ın temel prensiplerine aykırı olmamasıdır.